autor: Bogus�aw Licho�ski
MakeIndex i PLindexPLindexPLindex w bieguIDXMAC i PLIDXMACPLIDXMAC po raz pierwszyPLIDXMAC
Na pewno ka�dy z nas korzysta� z indeksu. Niekiedy daje on nieocenione us�ugi, szczeg�lnie wtedy, gdy czytamy grube i ciekawe tomisko. Niemal niemo�liwe wydaje si� korzystanie z TeXbiblii, czyli dzie�a Donalda E. Knutha ,,The TeXbook'', bez obszernego skorowidzu.
Indeks nazwa�bym tradycyjnym oszcz�dzaczem czasu. Je�eli dzie�o jest czytane przez wiele os�b, to z pewno�ci� czas potrzebny na stworzenie skorowidzu b�dzie o wiele kr�tszy od ��cznego czasu, jaki musz� straci� czytelnicy na odszukanie interesuj�cego zagadnienia. Nie musz� chyba przekonywa� nikogo, kto cz�sto korzysta z indeks�w o ich niezwyk�ej przydatno�ci. Je�li jednak kto� w�tpi, przytocz� przyk�ad. Posiadana przeze mnie gruba ksi��ka kucharska nie zawiera prawie ilustracji. Znalezienie w niej przepisu na jajecznic� zaj�o mi 22 sekundy. Przy braku indeksu sekundy zast�pi�yby z pewno�ci� minuty -- cho� z punktu widzenia prawdopodobie�stwa istnieje szansa odnalezienia ��danego przepisu przy pierwszym otworzeniu ksi��ki...
Je�li wi�c indeks powinien by� nieodzownym elementem ka�dej naukowej pozycji, to dlaczego tak cz�sto jest on pomijany?
Ot� proces tworzenia indeksu nigdy nie by� i nie b�dzie �atwy. Bardzo trudno wi�c znale�� osob�, kt�ra podejmie si� tej pracy. Winne takiego stanu rzeczy s� tak�e wydawnictwa, kt�re cz�sto nie podejmuj� wysi�k�w, by tworzy� indeksy.
Pierwszym problemem jest wyb�r koncepcji, czyli pomys�u na skorowidz. Indeks powinien znacznie u�atwia� czytelnikowi dost�p do tre�ci dzie�a, i to w spos�b najprostszy. Trudn� spraw� jest wi�c uk�ad logiczny hase� w indeksie oraz ich dob�r. Ju� w tym pierwszym etapie tw�rca skorowidzu musi kilka razy przeczyta� dzie�o i zastanowi� si�, jak wygl�da� ma skorowidz, by by� zgodny z pierwotn� koncepcj�.
Druga cz�� pracy, to ,,wychwycenie'' wszystkich hase� i stron, na kt�rych te has�a wyst�puj�, oraz sortowanie -- praca ta wykonywana bez pomocy komutera jest przys�owiowo benedykty�ska.
O ile pierwszy z etap�w jest zawsze trudny i pracoch�onny, to jednak przy du�ym do�wiadczeniu redaktora mo�e by� sprawnie wykonany; drugi etap mo�e wykona� za cz�owieka maszyna, czyli komputer wraz z oprogramowaniem. Nie mo�na pominin�� faktu, i� do rozwi�zania powy�szego problemu idealnie nadaje si�... TeX.
U�ytkownicy LaTeX-a ju� od dawna mog� tworzy� skorowidze i sortowa� je
przy pomocy programu MakeIndex. Przygotowanie indeksu wygl�da nast�puj�co:
\index
.idx, zwieraj�cy
has�a w kolejno�ci wyst�powania w tek�cie
MakeIndex sortuje wej�ciowy plik .idx, tworz�c posortowany plik
.ind b�d�cy z�o�onym skorowidzem
Powy�sze cztery kroki opisane s� szczeg�owo w rozdziale -- ,,Zr�b skorowidz''.
Oczywi�cie w tym miejscu nasun�� mo�e si� kilka pyta�, jak cho�by ,,czy mo�na korzysta� z plain-TeX-a?'', czy te� ,,jak radzi� sobie z tekstami polskimi?''. Odpowiedzi na te pytania oraz opis jak radzi� sobie z powy�szymi problemami w praktyce, udzielam w tym artykule.
W rozdziale tym opisuj� zasady, wed�ug kt�rych powinien by� sortowany indeks zawieraj�cy polskie wyrazy.
Okazuje si�, i� brak w Polsce stuprocentowo jasnej i wyczerpuj�cej normy okre�laj�cej spos�b porz�dkowania hase� w skorowidzach. Istnieje -- moim zdaniem nie do ko�ca wyczerpuj�ca temat -- norma PN--80/N--01223 ,,Szeregowanie alfabetyczne'', kt�rej przedmiotem s�:
zasady szeregowania w porz�dku alfabetycznym w katalogach, bibliografiach, opracowaniach dokumentacyjnych i innych wykazach dokument�w oraz indeksach
Pierwszym problemem maria�u j�zyka polskiego i komputera jest kodowanie polskich znak�w diakrytycznych na komputerze PC. Jak powszechnie wiadomo PC zosta� stworzony dla potrzeb j�zyka angielskiego i dopiero w wersji 5.0 systemu operacyjnego DOS uwzgl�dniono j�zyki narodowe.
Gdy komputer PC znalaz� si� na polskich biurkach, zaistnia�a potrzeba wprowadzenia standardu kodowania polskich znak�w diakrytycznych. Wymy�lono wi�c standard Mazovia, kt�ry do dzi� jest u nas powszechnie stosowany1r. Firmy IBM i Hewlett-Packard nie przej�y si� tym faktem i stworzy�y standard Latin22r, zawieraj�cy tak�e wszystkie ,,nasze'' znaki.
Je�li chodzi o polski format MeX, to przewiduje on u�ycie obu
standard�w w dokumentach TeX-owych, wi�c program powinien sortowa�
polskie wyrazy w obu standardach. Poniewa� do pewnego czasu w Polsce
kr�lowa�a nieprogramowalna karta Hercules, wi�c w plikach �r�d�owych
.tex u�ywano powszechnie notacji prefiksowej do oznaczania polskich
znak�w (np. `�'=`/a'). Programy sortuj�ce indeksy po polsku
powinny wi�c przewidywa� i t� mo�liwo��
z epoki przed-MeXowej.
Regu�y sortowania po polsku uj�te s� w normie PN--80/N--01223 [1], kt�ra m�wi, i� porz�dek w indeksie powinien by� zgodny z porz�dkiem w alfabecie polskim z dodaniem liter `q', `v', `x'. Alfabet polski z literami q, v, x.
a � b c � d e � f g h i j k l � m n � o � p q r s � t u v w x y z � �
Obce znaki diakrytyczne nie powinny wp�ywa� na porz�dek. Chocia� w poprzednim zdaniu mo�naby s�owo ,,obce'' zamieni� na ,,wszelkie'', gdy� jak m�wi norma na stronie 2:
dopuszcza si� nieuwzgl�dnienie w szeregowaniu polskich znak�w diakrytycznychNie wydaje si� jednak, by taka forma sortowania by�a popularna i nie jest uwa�ana powszechnie za najbardziej wskazan�. O ile mi wiadomo, �aden program systemowy nie dzia�a wed�ug powy�szej normy1
Porz�dek w polskich skorowidzach, to tak zwany porz�dek s�owowy, czyli spacje i znaki interpunkcyjne zostan� umieszczone przed literami alfabetu. Norma niezbyt jasno o tym m�wi. Na stronie 1 czytamy:
W szeregowaniu nale�y bra� pod uwag� alfabetyczn� kolejno�� wyraz�w, a w ich obr�bie -- liter. Wyst�puj�ce mi�dzy wyrazami znaki interpunkcyjne, spacje i ��czniki nale�y traktowa� jako znaki rozdzielaj�ce poszczeg�lne wyrazy
Maj�c na wzgl�dzie powy�szy cytat, przyjrzyjmy si� przyk�adowi:
poprawnie nie poprawnie - - - - - - - - - - - - katalog informatyczny katalogi katalog przedmiotowy katalog informatyczny katalogi katalog przedmiotowy
Zauwa�my, �e polski alfabet zawiera kilka znak�w, kt�rych nie znajdziemy w �adnym innym alfabecie narodowym. Ich wyst�pienie w alfabecie jest naturalne, to znaczy wyst�puj� one zawsze po literze, kt�ra w znacznej cz�ci j� tworzy.
l << � L << �(znak
<< oznacza tu relacj� porz�dku w s�owniku polskim)
Porz�dek wielkich i ma�ych liter w j�zyku polskim jest inny ni� w angielskim. Ma�a litera wyst�pi przed wielk� w dwu identyczny s�owach, na przyk�ad:
polski << Polski (po polsku) Polish << polish (po angielsku)
Poruszona w ostatnim akapicie kwestia jest jednak bardzo kontrowersyjna. Pomimo wielu poszukiwa� uj�tej w normie jasnej definicji, nic nie uda�o mi si� znale��. W poradni j�zykowej Uniwersytetu Gda�skiego uzyska�em informacj�, i� precyzyjnej normy nie znajd�, jednak istnieje zasada, �e ma�e litery powinny by� przed wielkimi. Gdy poda�em kilka przyk�ad�w nie stosowania tej zasady z dzie� niez�ych przecie� wydawnictw (jak cho�by ,,Wiedza Powszechna''), otrzyma�em odpowied�, �e tylko bardzo powa�ne wydawnictwa przywi�zuj� wag� do tak istotnej regu�y (sic!).
S�owniki niestety cz�sto nie przestrzegaj� tej zasady. Jedynie bardzo powa�ne publikacje jak na przyk�ad w 4-o tomowej Encyklopedii powszechnej PWN wydanie I rok 1973 na stronie xi wyra�nie wspomina si� i�:
Za podstaw� uk�adu hase� EP PWN przyj�to kolejno�� liter alfabetu polskiego -- od ma�ych liter do du�ychPodobnie Encyklopedia popularna PWN wydanie VI rok 1984 wydana pod redakcj� Rafa�a ��kowskiego, mimo i� wszystkie has�a napisane s� wersalikami, uwzgl�dnia poprawny spos�b sortowania.
Niestety, niekt�re wydawnictwa zapominaj� o normach i w spos�b dowolny
umieszczaj� has�a w s�ownikach, stosuj�c najcz�ciej angielskie normy
do porz�dkowania uk�adu hase�. Jeszcze dziwniejsze wydaje si� jednak
stosowanie polskich norm do sortowania s��w angielskich, sta�o si� tak
na przyk�ad w angielsko-polskim i polsko-angielskim S�owniku minimum
Katarzyny Billip i Zofii Choci�owskiej, wydanym przez Wiedz� Powszechn�
w 1968 roku, wydanie II. Na stronie 224 mo�na znale�� has�a
polish i Polish,
napisane w wymienionej w�a�nie kolejno�ci...
Natomiast zupe�nie niezrozumia�e dla mnie jest stosowanie w tym samym s�owniku i na tej samej stronie r�nych zasad porz�dkowania! W ,,S�owniku ortograficznym j�zyka polskiego'' PWN, pod redakcj� Mieczys�awa Szymczaka, z roku 1992, wydanie 15, na stronie 612 znajduj� si� has�a:
polonez Polonez ... Polka polka
Po bli�szym przyjrzeniu si� temu zjawisku mo�na zauwa�y� pewn� w�asno�� chronologiczn�. Ot� starsze wydania -- mniej wi�cej sprzed 1970 roku -- stosuj� zasad� porz�dkowania dwu identycznych hase�, rozpoczynaj�cych si� od litery ma�ej lub wielkiej (w kolejno�ci: ma�a, wielka), za� wydania nowsze nie stosuj� �adnych zasad. S�dz�, �e wszystkiemu winne s� komputery i oprogramowanie zapo�yczone od Anglosas�w.
Liczebniki g��wne powinny by� uporz�dkowane wed�ug ich dos�ownego znaczenia, niezale�nie od tego, czy liczba jest zapisana s�ownie, czy jako ci�g cyfr. W tym celu u�yjemy nast�puj�cej komendy:
\index{trzyna�cie@13}
W skorowidzu pojawi si� wi�c has�o `trzyna�cie', lecz algorytm sortowania
potraktuje ten napis jako liczb� `13'.
Na stronach 3 i 8 norma [1] m�wi, i� liczebniki porz�dkowe powinny by� uporz�dkowane wed�ug ich warto�ci, niezale�nie od dos�ownego systemu zapisu (arabski, rzymski). U�ytkownik zn�w mo�e pos�u�y� si� znaczkiem `@'.
\index{19.I.@I.}
\index{08.vii.@vii.}
\index{27.06.@06.}
W j�zyku polskim po liczebnikach porz�dkowych piszemy kropk�.
Zaawansowani u�ytkownicy LaTeX-a na pewno tworzyli ju� skorowidze i proces ich powstawania nie jest dla nich �adn� tajemnic�. Dla wszystkich, kt�rzy nie mieli tej okazji, podaj� kr�tki przepis jak tego dokona�:
makeidx jako parametr komendy \documentstyle
(uj�ty w nawiasy kwadratowe np. \documentstyle[makeidx]{article})
\makeindex tak, aby
znajdowa� si� ona pomi�dzy komendami
\documenstyle a \begin{document}
\printindex w miejscu, w kt�rym chcesz
umiejscowi� skorowidz (zwykle jest to koniec dokumentu --
bezpo�rednio przed komend� \end{document})
Zastosowanie si� do powy�szych trzech punkt�w da oczywi�cie
skorowidz pusty, nie wyznaczyli�my bowiem hase�, kt�re pojawi� si�
w indeksie. Obok wybranego s�owa wpisa� nale�y komend�
[\makeescape!]\index{!argument}, kt�rej argument musi zawiera� s�owo pojawiaj�ce
si� potem w skorowidzu. Dla przyk�adu przyjrzyjmy si� ,,wyrwanemu''
z dokumentu fragmentowi:
... pusta linia oznacza dla TeX-a
koniec akapitu\index{akapit}, wi�c ...
Po takim zabiegu w skorowidzu pojawi si� s�owo `akapit' wraz z numerem strony, na kt�rej s�owo `akapitu' wyst�pi.
Oto kr�tki przyk�ad LaTeX-owego
dokumentu2,
do kt�rego tworzy si� mini-indeks o nazwie przyklad.tex:
\documentstyle[makeidx]{article}
\makeindex
\begin{document}
Znaki ko�ca linii traktowane s� przez
TeX-a tak samo jak spacja\index{spacja}.
Dowolny ci�g spacji jest traktowany
przez TeX-a tak samo jak jedna
spacja\index{spacja}. Zatem nie jest
wa�ne, czy odst�p pomi�dzy s�owami
jest wprowadzony jako jedna, czy
wi�cej spacji\index{spacja}.
Jednak�e pusta linia oznacza dla
TeX-a koniec akapitu\index{akapit}.
\printindex
\end{document}
Uzna� mo�na w tym miejscu, i� wykonano pierwszy z czterech krok�w opisanych w rozdziale pierwszym.
Drugi krok, czyli kompilacja LaTeX-em, mo�e wyda� si� �atwy. Jest tak
w istocie, o ile posiadamy plik stylu makeidx.sty. Plik ten zawiera
definicje makr do tworzenia indeks�w i dystrybuowany jest wraz
z programem MakeIndex. makeidx.sty umie�ci� nale�y
w przeszukiwanym przez TeX-a
katalogu3
...\texinput lub katalogu bie��cym; je�li plik ten
istnieje kompilacja
powinna ,,przej��'' bez k�opotu.
>tex &lplain przyklad.tex(znak `
>' symbolizuje prompt)
Krok trzeci to sortowanie powsta�ego z powy�szej kompilacji pliku
przyklad.idx, kt�ry zawiera linia po linii has�a wraz z numerami
stron, na kt�rych wyst�puj� w kolejno�ci wyst�powania ich w dokumencie.
Oto posta� pliku przyklad.idx:
\indexentry{spacja}{1}
\indexentry{spacja}{1}
\indexentry{spacja}{1}
\indexentry{akapit}{1}
Has�a w plikach .idx o powy�szej strukturze mo�na sortowa� na przyk�ad
programem MakeIndex w nast�puj�cy spos�b:
>makeindex przyklad.idx
Powstanie plik o nazwie przyklad.ind, kt�ry jest
gotowym do kompilacji uporz�dkowanym skorowidzem.
Wprowadzany jest on do sk�adu przez komend� \printindex. Oto jego
posta�:
\begin{theindex}
\item akapit, 1
\indexspace
\item spacja, 1
\end{theindex}
Krok ostatni to kolejna kompilacja LaTeX-em. Opr�cz zapisanego dokumentu pojawi si� nowa strona ze skorowidzem.
W pierwszym rozdziale postawi�em sobie dwa nieco k�opotliwe pytania, na kt�re obieca�em odpowiedzie� -- co niniejszym czyni�.
MakeIndex i PLindexDo�wiadczony u�ytkownik zauwa�y� z pewno�ci�, �e w powy�szym przyk�adzie
kompilacja pliku przyklad.tex nie przebiegnie poprawnie! Stanie si�
tak, gdy� LaTeX nie ,,zna'' polskich znak�w i w miejscach ich
wyst�pienia wyka�e b��d...
No w�a�nie -- co dzieje si� z indeksem, gdy zaczynamy u�ywa�
LaMeX-a do
sk�adania polskich publikacji? W skorowidzu pojawi� si� mog� oczywi�cie
polskie wyrazy zawieraj�ce polskie litery oraz podlegaj�ce polskim
normom sortowania. W takiej sytuacji program MakeIndex nie wystarcza.
Poniewa� �r�d�a programu MakeIndex dost�pne s� jako
free software, wi�c
spr�bowa�em zaimplementowa� MakeIndex dla potrzeb polskiego u�ytkownika.
Powsta� program PLindex, kt�ry sortuje wed�ug zasad opisanych w rozdziale
drugim -- ,,Indeks po polsku''.
Program PLindex posiada wszystkie mo�liwo�ci programu
MakeIndex
(ang. upward compatible). Szczeg�owe informacje o mo�liwo�ciach obu
program�w znale�� mo�na w pracach [3]
oraz [4].
Jedyn� now� opcj� dodan� do programu PLindex jest `-z'.
PLindexOto przepis jak u�ywa� PLindex do polskich skorowidz�w:
\noindent
>plindex -z [mazovia|latin2|prefixing]
... foo.idx
Po parametrze `-z' wpisa� nale�y jeden z trzech podanych napis�w,
okre�laj�cych spos�b kodowania polskich znak�w diakrytycznych.
Trzy kropki oznaczaj�, �e istniej� inne parametry
(pokrywaj�ce si� znaczeniem z parametrami programu MakeIndex).
Oczywiste wydaje si�, i� nie mo�na sortowa� zbioru wyraz�w, u�ywaj�c
zasad dw�ch r�nych j�zyk�w narodowych. Na przyk�ad nie mo�na sortowa�
jednocze�nie w j�zyku polskim (opcja `-z') oraz niemieckim (opcja `-g').
Je�eli u�ytkownik poda obie opcje, ostatnia z nich b�dzie brana pod
uwag� przez program. Tak�e opcja `-c'4
nie jest uwzgl�dniana w trybie sortowania po polsku.
Domy�lnie (ang. default) czyli bez jakiejkolwiek opcji PLindex dzia�a
dok�adnie tak samo jak MakeIndex, to znaczy sortuje zgodnie z angielskimi
normami i angielskim alfabetem.
PLindex w bieguPozw�lmy teraz popracowa� programowi PLindex. We�my na przyk�ad taki oto
plik .idx z polskimi znakami kodowanymi w standardzie Mazovii
i nazwijmy go testpl.idx
\indexentry{K�T}{1}
\indexentry{k�T}{1}
\indexentry{k�t}{1}
\indexentry{k�t}{100}
\indexentry{K�t}{1}
\indexentry{k�T}{1}
\indexentry{KAT}{1}
\indexentry{kAT}{1}
\indexentry{kat}{1}
\indexentry{Kat}{1}
\indexentry{kaT}{1}
\indexentry{k�ko}{1}
\indexentry{kolka}{1}
Wpiszmy teraz w linii komend polecenie:
>plindex -z mazovia test.idx
Po kr�tkiej chwili powinni�my uzyska� rezultat w postaci pliku .ind
o nazwie testpl.ind w postaci �r�d�owej:
\begin{theindex}
\item kat, 1
\item kaT, 1
\item kAT, 1
\item Kat, 1
\item KAT, 1
\item k�t, 1, 100
\item k�T, 1
\item k�T, 1
\item K�t, 1
\item K�T, 1
\item kolka, 1
\item k�ko, 1
\end{theindex}
Wygl�d w sk�adzie
kat, 1 kaT, 1 kAT, 1 Kat, 1 KAT, 1 k�t, 1, 100 k�T, 1 k�T, 1 K�t, 1 K�T, 1 kolka, 1 k�ko, 1
testpl.ilg.
Zach�cam do przetestowania programu przy u�yciu wszelkich sposob�w.
Osobi�cie testowa�em program wielokrotnie, mi�dzy innymi pos�u�y�em si�
zbiorem test�w, jakie znalaz�y si� w pakiecie programu
MakeIndex
w wersji 2.12. PLindex spisa� si� bez zarzutu.
IDXMAC i PLIDXMACMo�na powiedzie�, �e dotychczas artyku� przeznaczony by� tylko dla u�ytkownik�w LaTeX-a i nie zdziwi� si�, je�li kogo� zdenerwuje ta jednostronno��.
W pakiecie programu MakeIndex w wersji 2.12 znale�� mo�na plik
idxmac.tex,
kt�ry zawiera makra do sk�adania skorowidz�w w systemie plain-TeX.
Poniewa� makra te po prostu nie dzia�a�y, spr�bowa�em wi�c je poprawi�
i nieco zmodyfikowa� dla u�ytkownika formatu MeX.
Po przetestowaniu makr IDXMAC znalaz�em w nich kilka
b��d�w oraz
niezgodno�ci z systemem LaTeX, kt�re usun��em; zmiany te szczeg�owo
opisa�em w [5].
IDXMAC z naniesionymi poprawkami i drobnymi dodatkami
do��czam do pakietu {PLindex} pod nazw� PLIDXMAC
w nadziei,
�e oka�� si� przydatne dla u�ytkownik�w formatu plain.
PLIDXMAC po raz pierwszyW pakiecie programu PLindex znajduje si� plik plidxmac.tex, kt�ry zawiera
wszystkie definicje potrzebne do tworzenia skorowidzu makr.
Plik ten nale�y do��czy� do tworzonego dokumentu TeX-owego komend�:
\input plidxmac.texkt�r� nale�y umie�ci� przed wywo�aniem jakiejkolwiek nowej komendy, s�u��cej do tworzenia indeksu. Mo�e to by� na przyk�ad pierwsza linia tego dokumentu.
W tym momencie mamy do dyspozycji trzy6 nowe komendy i mimo i� nie jest ich zbyt wiele, w zupe�no�ci wystarcz� one do wygenerowania skorowidzu. Kolejno�� wywo�ania komend jest istotna; oto ich uk�ad:
...
\makeindex
...
\index{!argument}
\index{!argument}
...
\index{!argument}
...
\printindex
...
Aby stworzy� najprostszy skorowidz, wystarczy w pliku �r�d�owym
(rozszerzenie .tex)
umie�ci� komend� \makeindex. Nast�pnie obok wybranych do indeksu s��w
nale�y wpisa� komend� [\makeescape!]\index{!argument}, kt�rej dok�adny opis znajdziesz
poni�ej. Makro \index s�u�y do etykietowania s��w, kt�re maj� znale�� si�
w skorowidzu.
Miejsce publikacji, w kt�rym �yczymy sobie umie�ci� indeks,
oznaczy� nale�y
komend� \printindex, rzecz jasna skorowidz powinien by� wcze�niej posortowany
i z�o�ony [4].
Je�li we�miemy znany ju� plik przyklad.tex w postaci:
\input plidxmac.tex
\makeindex
Znaki ko�ca linii traktowane s�
przez TeX-a tak samo jak
spacja\index{spacja}. Dowolny ci�g
spacji jest traktowany przez TeX-a
tak samo jak jedna
spacja\index{spacja}. Zatem nie jest
wa�ne, czy odst�p pomi�dzy
s�owami jest wprowadzony jako jedna,
czy wi�cej spacji\index{spacja}.
Jednak�e pusta linia oznacza dla
TeX-a koniec akapitu\index{akapit}.
\printindex
to plik przyklad.idx nale�y posortowa� wydaj�c polecenie:
>plindex -z Mazovia -s plaintex.ist
przyklad.idx
Zagadkowe mo�e tu by� pojawienie si� pliku plaintex.ist. Dok�adnie
opisa�em t� systuacj� w dokumentacji do programu PLindex
[4],
zaznacz� w tym miejscu, i� plik ten, to tak zwany plik stylu i powinien
znajdowa� si� w kartotece bie��cej lub kartotece okre�lonej przez
zmienn� systemow� INDEXSTYLE
(przyk�adowo
SET INDEXSTYLE=c:\tex\ist),
oraz przedstawi� jego zawarto��:
preamble "\\beginindex\n" postamble "\n\n\\endindex\n"
Posortowany plik przyklad.ind jest wspominanym ju� i gotowym do
kompilacji uporz�dkowanym skorowidzem, kt�ry wprowadzany jest do sk�adu
komend� \printindex. Oto jego posta�:
\beginindex \item akapit, 1 \indexspace \item spacja, 1 \endindex
Poniewa� niekt�re dzie�a posiadaj� indeksy, w kt�rych zamiast wci��
pojawiaj� si� pauzy, dlatego zdefiniowa�em makro \indexemdashes, kt�re
wykonuje t� czynno��. Makro to powinno pojawi� si� w pliku �r�d�owym
przed makrem \printindex.
PLIDXMACW rozdziale ,,PLIDXMAC po raz pierwszy''
wspomnia�em o innych mo�liwo�ciach,
jakie nios� z sob� makra PLIDXMAC.
Pierwsz� z nich jest wyb�r konwencji zapisu numer�w stron. Domy�lnie
przy has�ach pojawiaj� si� cyfry arabskie, mo�na tak�e numerowa�
wielkimi i ma�ymi cyframi rzymskimi, a tak�e wielkimi i ma�ymi literami.
Aby uzyska� kt�ry� z opisanych efekt�w, wystarczy komend�
\makeindex
poprzedzi� komend�:
[\makeescape!]\pagenumbering{!argument}, gdzie
[\makeescape!]!argument --> arabic | roman |
Roman | alph | Alph
Ka�dy, kto obok skorowidzu chcia�by stworzy�
glosarium7,
mo�e dokona� tego w identyczny spos�b, jak tworzy si�
indeks. Wystarczy u�y� komend \makeglossary oraz \glossary, kt�re
odpowiadaj� makrom \makeindex i \index. Powstaje w�wczas plik
z rozszerzeniem .glo.
Umieszczenie w dokumencie sekwencji:
\begindoublecolumns \printindex \enddoublecolumns\noindent spowoduje z�o�enie skorowidzu w dwu szpaltach wyr�wnanych do g�ry, za� umie�ciwszy po komendzie
\begindoublecolumns; \balancecolumns
wyr�wnanych do do�u.
Tworzenie skorowidz�w na pewno nie jest i nie b�dzie spraw� �atw�. Niekt�re systemy -- na przyk�ad system WEB -- wspomagaj� ten proces, tworz�c automatycznie cz�� indeksu. Jest to jeden z przyk�ad�w, gdzie komputer wykonuje cz�stk� pracy koncepcyjnej.
Rzeczywist� trudno�ci� jest dob�r kryteri�w tworzenia skorowidzu dla danego typu dzie�a. Mo�na zdecydowa� si� na stworzenie kilku indeks�w w obr�bie jednej publikacji, tworzy� indeksy po ka�dym rozdziale czy tomie. Mo�liwo�ci jest na prawd� wiele. Mo�na �mia�o stwierdzi�, �e stworzenie odpowiedniego skorowidzu ,,dopasowanego'' do publikacji jest swoist� sztuk�.
Wiele os�b w naszym kraju, pos�uguj�cych si� TeX-em jako systemem
sk�adu, tworzy mniej lub bardziej obszerne publikacje naukowe,
zapominaj�c o skorowidzach lub nie tworz�c ich z braku odpowiednich
narz�dzi. Mam nadziej�, �e PLindex i zbi�r makr
PLIDXMAC obudz�
w nas potrzeb� ich tworzenia przydaj�c si� wielu u�ytkownikom.
Program MakeIndex dost�pny jest np. w zasobach komputer�w
CTAN. Program PLindex i makra PLIDXMAC dost�pne s�
na serwerze GUST.
MakeIndex: An Index Processor For LaTeX.MakeIndex users, Luty 1987.
PLindex polska implementacja programu MakeIndex.PLIDXMAC makra do tworzenia skorowidz�w w systemie
plain-TeX.
sort -- to jednak opisana mo�liwo�� nie zosta�a chyba
sumiennie
przetestowana przez tw�rc�w systemu, gdy�... program nie dzia�a
poprawnie.
TEXINPUT, na przyk�ad poleceniem:SET TEXINPUT=c:\tex\texinput
PLindex.
PLIDXMAC''.