Kr�tka historia powstania TeX-a

Donald Knuth pracowa� nad swoim kilkutomowym dzie�em .... Dzia�o si� to w epoce pocz�tk�w zastosowa� program�w do sk�adu tekst�w. Po obejrzeniu wersji wst�pnej I tomu, z�o�onej nowymi narz�dziami, Donald Knuth przerwa� pisanie ksi��ki i zaj�� si� projektowaniem programu wspomagaj�cego sk�ad. W wyniku prac powsta� program TeX -- s�u��cy do sk�adu i program MeTaFont -- s�u��cy do projektowania font�w oraz pi�� ksi��ek, b�d�cych obszern� dokumentacj� nowego systemu. Programy zosta�y napisane w specjalnym, przeno�nym j�zyku, r�wnie� wymy�lonym przez prof. Knutha. J�zyk charakteryzuje si� tym, �e jednocze�nie tworzy si� program i dokument opisuj�cy algorytmy i jego fragmenty. Interpreterami tego j�zyka jest WEAVE i TANGLE Po przetworzeniu napisanego tekstu programem TANGLE otrzymujemy program w Pascal-u, a po przetworzeniu programem WEAVE ksi��k�, gotow� do przetworzenia programem TeX, nadaj�c� si� do druku. Jest to niew�tpliwie k�opotliwy spos�b pisania program�w, ale pozwala na oszcz�dno�ci w najbardziej kosztownej fazie testowania i piel�gnacji programu.

Powsta�y programy praktycznie bezb��dne (prof. Knuth wyznaczy� nagrod� za ka�dy znaleziony b��d w programach TeX, MeTafont, Weave i Tangle), dost�pne na wszystkich komputerach (co najmniej 16-bitowych) pracuj�cych pod dowolnym systemem operacyjnym. Program TeX zachowuje si� jednakowo na ka�dym komputerze, spos�b oblicze� jest niezale�ny od dok�adno�ci arytmometru.

Bior�c pod uwag� z�o�ono�� funkcji programu, jest on bardzo efektywny mimo przenaszalno�ci kodu. Efektywno�� programu nie wynika z mikrooszcz�dno�ci wynikaj�cych ze sztuczek kodowania, ale z odpowiedniego zaprojektowania algorytm�w i struktur danych.

Od roku 1982 mia�y miejsce tylko dwie niewielkie modyfikacje jego funkcji (prof. Knuth zadecydowa�, �e system nie b�dzie podlega� dalszym modyfikacjom). Ostatni� wersj� jest 3.1415 (numery wersji rosn� zgodnie z kolejnymi przybli�eniami liczby pi), a r�nice wynikaj� g��wnie z dostosowania do r�nych system�w wej�cia/wyj�cia, a nie z poprawiania, czy tez z modyfikacji podstawowych funkcji programu TeX.

Program TeX, zgodnie z wol� Donalda Knutha jest w�asno�ci� �wiata; tz. dozwolone jest wykorzystywanie dowolnych fragment�w kodu programu w dowolnych celach, r�wnie� komercyjnych. Mo�na zrobi� w�asn� implementacj� programu i sprzedawa� j�.


W�odzimierz Macewicz